TEORETYCZNE PODSTAWY BADANIA
Jest to metoda obrazowa badania z użyciem ultradźwięków. W diagnostyce chorób piersi zajmuje ona coraz ważniejsze miejsce, nie tylko ze względu na swą niewątpliwą wartość diagnostyczną ale również dlatego, że jest to metoda nieinwazyjna, bezbolesna i całkowicie bezpieczna (można ją stosować również u kobiet w ciąży i karmiących).Profilaktycznie USG piersi należy robić raz w roku. USG piersi zaleca się wykonywać u kobiet od 20 roku życia roku życia jako element diagnostyki uzupełniającej samokontrolę i badanie piersi przez lekarza. Także u starszych kobiet, których piersi zawierają dużo tkanki gruczołowej lub włóknistej ultrasonografia powinna być wykonana raz w roku oraz każdorazowo jako badanie uzupełniające do mammografii.
SAMOBADANIE
Większość wyczuwalnych guzków czy zmian wykrywają same pacjentki. Dlatego począwszy od dwudziestego roku życia, kobiety powinny uczyć się wykonywania comiesięcznego dokładnego badania piersi.
Najlepszy moment na badanie piersi u kobiet miesiączkujących przypada na tydzień miesiączki do dziesiątego dnia cyklu, gdy gruczoły są najmniej obrzęknięte, a piersi najmniej bolesne.
Kobietom po menopauzie zaleca się wybór dowolnego, lecz ustalonego dnia miesiąca, na przykład odpowiadającego dniu urodzin lub innemu szczególnemu wydarzeniu, co ułatwia pamiętanie o badaniu.
Powtarzanie badania ma tę zaletę, że kobiety poznają bardzo dokładnie budowę własnych piersi i uczą się wykrywać nawet drobne zmiany.
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA
– jako badanie profilaktyczne głównie u kobiet po 20 roku życia,
– jako badanie uzupełniające po mammografii, kiedy ze względu na bogatogruczołową „gęstą” budowę piersi obraz mammograficzny jest mało czytelny,
– w przypadku obecności wyczuwalnych palpacyjnie guzków i zgrubień w piersiach, dla zróżnicowania charakteru zmiany – badanie USG pozwala na określenie czy jest to guz lity, wymagający dalszej diagnostyki czy płynowy (torbiel), wymagający aspiracji płynu,
– przy obecności klinicznych objawów zapalenia gruczołu piersiowego zwłaszcza przy podejrzeniu ropnia,
– w trakcie hormonoterapii,
– jako badanie z wyboru u kobiet w ciąży,
– u kobiet karmiących (możliwość wystąpienia tzw. torbieli mlecznej),
– w przypadku obecności wycieku z brodawki sutkowej,
– po urazach piersi – możliwość powstania krwiaka.
BADANIA POPRZEDZAJĄCE
Konieczne jest dostarczenie poprzednich wyników badań dotyczących piersi (mammografii, USG, biopsji) wraz z dokumentacją zdjęciową – jeśli takie badania były już wykonywane oraz wypisów ze szpitala wraz z badaniem mikroskopowym, jeśli miały miejsce jakieś zabiegi operacyjne piersi.
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA
– badanie to nie wymaga specjalnych przygotowań, najlepiej je jednak wykonać w pierwszej fazie cyklu miesięcznego ( od pierwszego dnia miesiączki przez pierwsze 10 dni cyklu miesiączkowego),
– nie zaleca się stosowania dezodorantów, talku, balsamu ani kremów na okolice górnej połowy ciała przed badaniem.
OPIS BADANIA
Badanie wykonuje się w pozycji leżącej lub siedzącej z rękoma uniesionymi za głowę.
Lekarz, po uprzednim nałożeniu na powierzchnię piersi żelu sprzęgającego, przy użyciu głowicy (sondy) ultradźwiękowej ogląda i ocenia na monitorze poszczególne struktury gruczołu piersiowego oraz ewentualne zmiany patologiczne. Następnie ocenia węzły chłonne dołów pachowych.
Obraz widoczny na ekranie monitora można w każdej chwili badania zarejestrować na taśmie video, papierze termoczułym, DVD, CD i innych nośnikach elektronicznych.
Badania USG w ciąży powinny być wykonywane zgodnie ze standardem Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, obowiązkowo trzykrotnie: w pierwszym, drugim i trzecim trymestrze ciąży. Lekarz prowadzący może oczywiście zlecić także dodatkową diagnozę USG.
