TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA
Biopsja to rodzaj specjalnego zabiegu diagnostycznego, będącego inwazyjną metodą pobrania materiału biologicznego ze zmienionych chorobowo tkanek, który następnie jest oceniany morfologicznie z użyciem mikroskopu świetlnego (badanie histopatologiczne). Niekiedy materiał pobrany metodami biopsyjnymi jest wykorzystywany do badań innych niż morfologiczne (np. wirusologicznych, biochemicznych, itp.).
W biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej celowanej(BACC) w kontroli USG lub kontroli mammograficznej używa się cienkiej igły, którą wprowadza się do guzka i pobiera się komórki. Badanie jest podobne do pobrania krwi. Następnie komórki przenosi się na szkiełko mikroskopu i barwi się, aby łatwiej można je było zbadać.
Biopsja gruboigłowa (BG)dostarcza więcej informacji niż badanie cytologiczne (BAC). Badanie rozpoczyna się od wstrzyknięcia pod skórę środka znieczulającego, aby zminimalizować ból. Tkankę pobiera się z piersi igłą i bada pod mikroskopem.
Mammotomiczna biopsja piersi (BMMT)jest jedną z najnowocześniejszych metod pobierania wycinków z piersi. System składa się z urządzenia wytwarzającego próżnie oraz 1,2 ? 4,6 mm igły zawierającej mechanizm rotacyjny. W odróżnieniu od biopsji cienko- i gruboigłowej w biopsji mammotomicznej wystarcza pojedyncze wkłucie, ponieważ dzięki rotacji igły wokół własnej osi można pobrać odpowiednią ilość tkanki w postaci wielu wycinków z dowolnego miejsca wokół igły biopsyjnej i wyciąć zmianę w calości tym samym eliminując zastosowanie leczenia chirurgicznego.
CZEMU SŁUŻY BADANIE?
Zabieg ten wykonuje się w przypadku wykrycia zmian w piersiach w badaniu mammograficznym, ultrasonograficznym, palpacyjnym wykonanym przez lekarza lub w samokontroli wykonanej przez kobietę i pozwala na różnicowanie zmian pomiędzy zmianami łagodnymi a złośliwymi.
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA
AACC, BG, BMMT ? zmiany palpacyjne oraz nieplpacyjne uwidocznione w mammografii lub ultrasonografii piersii
SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA
Nie wymaga specjalnych przygotowań.
OPIS BADANIA
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana to zabieg diagnostyczny polegający na ukłuciu długą igłą punkcyjną wykrytej w sutku zmiany guzkowej. Po nakłuciu, za pomocą dołączonej do igły strzykawki pobiera się próbkę materiału komórkowego, która następnie przekazywana jest do badania cytologicznego. Zabieg ten wykonywany jest pod nadzorem USG lub mammograficznym. W przypadku, gdy nakłuta zostanie struktura o charakterze torbielowatym często po biopsji dochodzi do zniknięcia zmiany. Biopsja jest zabiegiem zupełnie bezbolesnym nie wymaga znieczulenia. Po przyłożeniu do piersi głowicy ultrasonograficznej i uwidocznieniu zmiany na monitorze lekarz po odkażeniu miejsca wprowadzenia igły, nakłuwa zmianę i pobiera próbkę materiału. Zabieg trwa kilka minut, nie wymaga leżenia w szpitalu ani też zwolnienia lekarskiego.
Biopsja gruboigłowa polega na nakłuciu w znieczuleniu miejscowym specjalną igłą z nacięciem, które wypełnia się tkanką guza, a następnie wycięciu w ten sposób niewielkiego fragmentu tkanki do badania. Tkanka poddawana jest badaniu histopatologicznemu pod mikroskopem. Po zabiegu tym pacjentka nie czuje się źle, nie pozostaje po nim praktycznie żaden ślad na skórze, czasami tylko małe zasinienie, które z czasem znika.
Biopsja mammotomiczna odbywa się w pozycji leżącej. Stół diagnostyczny jest płaski, równomiernie podpierający całe ciało pacjentki. Najpierw zostaje uwidoczniona radiologicznie zmiana w obrębie piersi, bądź za pomocą USG w pozycji leżącej na plecach bądź za pomocą mammografii w pozycji leżącej na brzuchu. Badana pierś w drugim przypadku umieszczana jest w otworze blatu stołu diagnostycznego. Po dezynfekcji miejsca wkłucia i miejscowym znieczuleniu zostaję wprowadzona do zmiany igła biopsyjna mammotomiczna. Igła, posiada specjalne wycięcie, i znajduje się blisko zmiany Następnie połączony z igłą mammotom uruchamia mechanizm rotacyjny znajdujący się wewnątrz igły i system próżniowy, który wciąga fragment zmiany do wewnątrz wycięcia igły, pobierając zmienioną tkankę i odprowadzając ją na zewnątrz go do specjalnego pojemnika. Uzyskany materiał biopsyjny jest przekazywany do badania histopatologicznego. Lekarz badający obraca igłę biopsyjną w nowe położenie i dokonuje nowego pobrania tkanki. W ten sposób można pobrać tkankę z dowolnego miejsca wokół igły biopsyjnej bez konieczności ponownego nakłuwania piersi.
MOŻLIWE POWIKŁANIA PO BADANIU
Jeżeli po zabiegu pojawią się takie niepokojące objawy jak podwyższona temperatura ciała, silny ból, zaczerwienienie i obrzęk piersi należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Mogą być to objawy infekcji, do której doszło w trakcie lub po zabiegu.
INFORMACJE, KTÓRE NALEŻY ZGŁOSIĆ WYKONUJĄCEMU BADANIE
Przed badaniem
Skłonność do krwawień (skaza krwotoczna).
Uczulenie na leki, zewnętrzne środki odkażające (np. jodynę).
Uczulenie na leki środki przeciwbólowe i znieczulające.
W czasie badania
Wszelkie doznania bólowe.
JAK NALEŻY ZACHOWYWAĆ SIĘ PO BADANIU?
Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa – w zależności od wyniku badania cytologicznego, z którym należy zgłosić się do lekarza ustali on odpowiednie dalsze postępowanie. Jeżeli wynik wskazuje na zmianę łagodną i nie wymaga ona wycięcia wskazana jest jedynie systematyczna kontrola w poradni chorób sutka. Jeżeli zmiana wymaga usunięcia wówczas konieczne będzie rozważenie decyzji o rodzaju i zakresie zabiegu.
Biopsja gruboigłowa ? po otrzymaniu wyniku zgłosić się do lekarz w celu konsultacji
Biopsja mammotomiczna – po zabiegu pacjentka ma założony jedynie plaster i opatrunek uciskowy na piersi, który zdejmuje się po 1 dobie,
należy unikać mycia rany mydłem przez 3 dni,
pacjentka po badaniu powinna nosić obcisły biustonosz,
w kolejnych 3 dniach po badaniu powinno unikać się dużego wysiłku fizycznego oraz nagrzewania piersi (sauna, solarium, gorące kąpiele, opalanie słoneczne)
anestetyk miejscowy zastosowany do znieczulenia może wydłużać czas reakcji i zmniejszać zdolność prowadzenia pojazdem, dlatego nie powinno się prowadzić samochodów ani nie pracować przy jakichkolwiek niebezpiecznych maszynach do 2 godzin po zabiegu
pacjentka po zabiegu może wrócić do zwykłej aktywności,
w wypadku wystąpienia krwawień późnych, bólu lub innych powikłań, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
