CZEMU SŁUŻY BADANIE?
Nadżerka jest najczęściej spotykaną zmianą części pochwowej szyjki macicy. Szacuje się, iż nadżerkę szyjki macicy spotyka się u co czwartej kobiety. Nie jest to schorzenie, które w bezpośredni sposób zagraża życiu kobiety, jednakże jak każda zmiana nie może być zlekceważona. Zaniedbana i nieleczona nadżerka może bowiem doprowadzić do rozwinięcia się o wiele poważniejszych stanów chorobowych, w skrajnych przypadkach nawet do choroby nowotworowej. Najczęściej ze względu na częsty brak wyraźnych objawów towarzyszących nadżerce jest ona rozpoznawana dopiero podczas rutynowego badania ginekologicznego.
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA
Kobiety najczęściej zgłaszają się do lekarza z powodu nieznacznych upławów, które z reguły nie są kojarzone z występowaniem u nich nadżerki. W zależności od wielkości zmiany upławy mogą być mniej lub bardziej nasilone. W połączeniu ze stanem zapalnym tworzą się więc obfite upławy, najczęściej o barwie żółtawej bądź zielonkawej. Mają one zazwyczaj bardzo nieprzyjemny zapach i mogą powodować różnego rodzaju podrażnienia sromu, przez co kobieta może odczuwać pieczenie i swędzenie tej okolicy. W przypadku bardziej zaawansowanej nadżerki niepokojącymi objawami mogą być krwawienia kontaktowe, bóle podczas stosunku, bóle podbrzusza czy też plamienia międzymiesiączkowe oraz krwawienia po stosunku, które są wskazaniem do leczenia zabiegowego ( krioterapia, elektrokanizacja)
OPIS BADANIA
Podstawową czynnością po rozpoznaniu nadżerki szyjki macicy jest kolposkopia poprzedzona pobraniem wymazu cytologicznego w celu sprawdzenia prawidłowości komórek nabłonka szyjki macicy. Od wyniku cytologii i kolposkopii zależy dalsze postępowanie lecznicze. Jeżeli nadżerka jest bardzo niewielka a wymaz cytologiczny i kolposkopowy nie wykazał jakichkolwiek nieprawidłowości można podjąć się jedynie częstej obserwacji pacjentki i częstszych badań cytologicznych. Gdy w wyniku cytologicznym zostanie rozpoznany jedynie stan zapalny wtedy najczęściej stosuje się leczenie przeciwzapalne w oparciu o posiew z pochwy. Po takim leczeniu zdarza się, iż zmiany się cofają. Należy wtedy wykonać ponowny wymaz cytologiczny w celu oceny skuteczności leczenia. Jeżeli wynik cytologiczny wskazuje jakiekolwiek nieprawidłowości komórek nabłonka należy poddać się dodatkowym badaniom, pod kontrolą kolposkopu wykonuję się wycinki z tarczy części pochwowej i biopsję błony śluzowej kanału szyjki.
LECZENIE
Istnieje możliwość leczenia nadżerki za pomocą środków chemicznych. Ze względu na bardzo małą skuteczność takiego leczenia oraz faktu, iż jest ono bardzo długotrwałe, mozolne i wymaga częstych wizyt w gabinecie ginekologicznym, metodę tą stosuje się niezmiernie rzadko.
W przypadku gdy leczenie zachowawcze nie przyniesie zadowalających rezultatów, szczególnie w przypadku, gdy nadżerka jest duża, należy zastosować metodę bardziej inwazyjną aczkolwiek znacznie skuteczniejszą.
Najczęściej stosowana metodą w leczeniu nadżerki szyjki macicy jest krioterapia. Zaletą tego zabiegu jest niewątpliwie jego krótki czas. Trwa on zaledwie kilka minut i nie wymaga znieczulenia. Zabieg ten najczęściej wykonuje się tuz po miesiączce aby ograniczyć ryzyko przeniesienia endometriozy. Po zabiegu u pacjentki mogą wystąpić bardzo obfite wodniste upławy, które nie stanowią żadnej nieprawidłowości a są jedynie objawem towarzyszącym gojeniu się nadżerki. W związku z tym, że po zabiegu nie powstają na szyjce macicy blizny, które mogą stać się przyczyną różnych powikłań w czasie porodu (np. problemy z rozwieraniem szyjki) stosuję się ją u kobiet, które jeszcze nie rodziły.
Kolejną bardzo często stosowana metodą leczenia nadżerki jest krioterapia. Polega ona na wymrażaniu zmiany za pomocą ciekłego azotu. Najczęściej stosuje się tą metodę w przypadku dużych zmian. Zabieg trwa kilka minut i jest niebolesny dla pacjentki. Jednakże niekiedy wymaga powtórzenia.
Istnieją również dwie mniej znane metody jak laseroterapia (fotokoagulacja) podczas któ rej niszczy się chore tkanki za pomocą wiązki lasera oraz elektrokonizacja polegająca na wycięciu chorej tkanki nożem elektrycznym.
Niewątpliwie każda pacjentka u której rozpoznano nadżerkę powinna być pod stałym nadzorem lekarza ginekologa. Systematyczne wizyty pozwolą ustrzec się kobiecie nie tylko przed nadżerką ale również przed wieloma innymi chorobami, które najczęściej rozpoznawane są dopiero w trakcie takich wizyt.
PRZYGOTOWANIE DO BADANIA
Kilka dni przed planowanym badaniem zabronione jest współżycie (współżycie jest też odradzane do 7 dni po badaniu, jeśli w jego czasie pobrane były wycinki). Okres kilku dni przed badaniem powinien też być okresem bez wykonywania irygacji pochwy i stosowania jakichkolwiek leków dopochwowych. Trzeba pamiętać o tym, aby kolposkopia nie odbywała się też w czasie miesiączki, najlepiej między 10 a 20 dniem cyklu miesiączkowego. Przed samym badaniem należy także poinformować lekarza o ewentualnym uczuleniu na jod oraz skłonnościach do krwawień. Przyjmowanie tabletek antykoncepcyjnych nie stanowi przeciwwskazania do wykonania badania. Przeciwwskazaniem do wykonania badania jest ciąża. Na badanie kolposkopii konieczne jest dostarczenie aktualnego wyniku cytologii !
